30 Aralık 2021’de Diyarbakır Mimarlar Odası, kentteki kaçak yapılaşmaya ilişkin, dönemin Kayapınar, Yenişehir, Bağlar ve Sur belediyelerinin başkanları ve başkan yardımcıları hakkında ticari açıdan kayıtsız kaldıklarını belirten bir açıklama yaptı. sorumluluk alanlarındaki ruhsatsız kaçak yapıları hedef alarak, bu yapıların faaliyete geçmesini göz ardı ederek, bina sahiplerine yüksek bedeller ödettiler. Büyük ölçüde haksız kazanç elde ettikleri gerekçesiyle “görevi kötüye kullanmak” suçundan suç duyurusunda bulundu.
Suç duyurusunda, sağlık tesisi alanına kaçak düğün salonu yapıldığı, plaza, otel, okul, düğün salonu ve hastaneye kaçak eklemeler yapıldığı, lunapark çevresindeki dükkanların ruhsatsız veya kaçak yapılarla barındırıldığı, kaçak yapılaşma yapıldığı belirtildi. Dicle Nehri kenarına düğün salonu, alışveriş merkezi ve eski Coca Cola mağazası inşa edildi. Fabrikada ruhsatsız tadilat yapıldığı bildirildi.
Güneydoğu Ekspers gazetesinden İnanç Yıldız’ın haberine göre, Diyarbakır Adliyesi önünde “Bu şehir terk edilmez” diyerek açıklama yapan Mimarlar Odası Başkanı Ferit Kahraman, herhangi bir denetim yapılmadığını söyledi. Kaçak yapılaşmalar ve her açıdan riskli olan bu yerlerde olası kazaların nasıl hesaplanacağı anlatılıyor. “Şehrin en işlek bölgelerinde her metrekaresi onbinlerce lira olan bu kaçak yapılarda on milyonlarca liralık kiraya ortak olmak suç değil mi?” “Ruhsatsız bina olduğu tespit edilen ve mevzuat gereği ceza kesilen binalara neden yıkım işlemi yapılmıyor?” diye sordu.
MİMAR ODASI AMAÇLI HAREKETE GEÇİRİLDİ
Dönemin Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, Benû Sen Mahallesi’nde yoksullar tarafından kaçak olarak inşa edilen binaların yıkılmasından bahsederek, Mimarlar Odası’nın dönemin yetkilileri hakkında herhangi bir şey söylemediğini, çünkü bu binaların yıkıldığını ifade etti. Bu binalarla ilgili yıkım kararı olmasına rağmen yıkılmadıklarını belirterek, şunları söyledi: Binaları temizlemek için gece gündüz çalışan insanlara iftira atmaktan, iftira atmaktan utanmıyor musunuz? Bu şehrin bir sahibi var. Bu şehrin sahibi, valisiyle, milletvekilleriyle, işçisiyle, esnafıyla, çiftçisiyle, vatandaşıyla buradadır. Bu şehri korumaya devam edeceğiz. “Boş yere konuşmayın” diyerek Mimarlar Odası’nı hedef aldı.
SORUŞTURMA İZNİNE ‘GEREK YOK’ DENDİ
İddialara dayanılarak 13 Haziran 2022 tarihli yazıyla Diyarbakır Valiliği’ne başvuran Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, belediye başkanları ve belediye başkan yardımcıları hakkında soruşturma izni verilmesini istedi. Diyarbakır Valiliği, soruşturma izni talebini 10 Ekim 2022’de İçişleri Bakanlığı’na iletti. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü, talebin alınmasından yaklaşık bir yıl sonra “iddiaların işleme alınmaması” kararı aldı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya imzalı kararda, belediye başkanları ve yardımcılarının kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirdiği iddia edilerek, ön incelemeye gerek olmadığına karar verildi.
BAKANLIĞIN RED NEDENİ
İşlem yapılmamasının nedeni şöyleydi: “Valilik yazısında ve eki ön inceleme raporunda, iddia konusu kapsamında adı geçen belediyelerce ruhsatsız veya mevzuata aykırı olduğu tespit edilen binaların yıkımına tabi tutuluyor. 3194 sayılı İmar Kanununun 32 nci maddesi uyarınca ruhsat ve eklerinin yapımı ile Kanunun 42 nci maddesi kapsamındaki idari işler.” Para cezası verilmesine ilişkin meclis kararları aldılar; Bu nedenle ilgili meclis üyeleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 34/e maddesinde yer alan “kanunla öngörülen cezaları verme” yetkisini kullanarak; İlgili belediye başkanlarının da söz konusu meclis kararlarına katılarak Kanunun 38/h bendinde yer alan meclis kararlarını uygulama misyonu için gerekli adımları attıkları anlaşıldığından, Belediye Başkanlarının görev ve yetkilerini yerine getirdikleri anlaşılmaktadır. 4483 sayılı süreç içerisinde iddia ve yapılara ilişkin anılan mevzuatta belirtilen işlemleri yerine getirdikleri için kendilerine verilmiştir. Yargılama Kanunu kararları hakkında ön inceleme yapılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir. Devlet Memurları ve Diğer Kamu Görevlileri.”
KARAR DEVLET MAHKEMESİNE İTİRAZ EDİLDİ
Karara Danıştay’a itiraz eden Mimarlar Odası, “İşlenmez” kararı verilebilmesi için şikayetin soyut ve genel nitelikte olması, kişi veya olayları içermemesi gerektiğini, ve tezler bilgi ve belgelere dayanmamalı ve şunları söyledi: “Ancak, söz konusu bildirim dilekçesinde, belediye başkanının” somut olarak açıklandığı ve lisanssız binanın sorumlu tutulduğu belgelerle ve önceki yazışma Söz konusu binalarla ilgili olarak belediyelere delil olarak sunulmuştur” dedi.
ÖN ARAŞTIRMANIN YAPILMASI İÇERİĞİN KABUL EDİLDİĞİ ANLAMINA GELİR
İtiraz dilekçesinde, “soruşturma izni verilmemesi” kararının kanun gereği 45 gün içinde verilmesi gerektiği belirtilirken, “Diyarbakır Valiliği’nin ‘soruşturma izni verilmemesi’ kararı için yaklaşık bir yıldır beklediği belirtiliyor. Herhangi bir soruşturma gerektirmeyen ve tebligat dilekçesinin alındığı gün yüzeysel bir inceleme sonrasında verilmesi gereken ‘işlem yapılması’, İddialara ilişkin ön araştırma hazırlayıp bunu ön yazıyla Bakanlığa sunması, tebliğ içeriğinin somut olarak ciddi olduğunun zımni kabulü, bu nedenle söz konusu kararın bu itiraz doğrultusunda iptal edilmesi gerekmektedir.”
‘Görevi kötüye kullanma suçu’ sayıldı
Kararın esasına yapılan itirazda, “Sonuç olarak ruhsata aykırı olarak inşa edilen binalara ilişkin yıkım işlemleri yapılmadığı için bina sahiplerinin haksız kazanç elde etmelerine göz yumuldu. On milyonlarca lira değerindeki bu fiiller aynı zamanda gerekli şikayetler yapılmadığından ilgililere herhangi bir adli yaptırım uygulanmadı. Yani ruhsatsız yapı sahipleri ödüllendirildi. “Bu fiiller suç teşkil etmektedir.” Kamu görevlilerinin görevi kötüye kullanma suçu.” (HABER MERKEZİ)
